algemeen
nip
waop
       

NIEUWSBRIEF ARBEIDS- & ORGANISATIEPSYCHOLOGIE
Jaargang 6 - nr. 4 - september 2008

 

Testen zonder psycholoog is als rijden zonder rijbewijs (Jasper Stuivenberg)

Reactie René Maas

Waar de test ophoudt en de psycholoog verder gaat
Hoewel het GITP en wij elkaar bij onze wederzijdse klanten nog wel eens voor de voeten lopen, ben ik het absoluut met Jasper eens. In feite zijn we het samen eens dat tests, hoe goed ze ook zijn, slechts middelen (kunnen) zijn tot nadere diagnostiek en dat de psycholoog de ‘afrondende’ factor is.

Enkele dagen geleden voerde ik een MD assessment uit met een vrouwelijke manager bij de politie. Ik had haar drie jaar geleden ook al een keer gezien. Mooie gelegenheid om te kijken waar testuitslagen anders uitvielen. Dat bleek slechts in subtiele mate het geval te zijn, in de gedragscases stond zij duidelijk beter haar ‘mannetje’ dan in de periode dat zij meer onzeker was. Verder had zij enorm veel geleerd. Destijds was haar ‘software’ al wel goed, de (ervarings)database ontbrak nog. Deze was inmiddels prima ‘gevuld’, waardoor zij zeer goed in staat was effectieve management- en leiderschapsscenario’s te bedenken. Wel had zij nog een wat ‘jonge’ uitstraling en zou zij zich wat stelliger kunnen profileren.

De laatste jaren houden wij ons steeds meer bezig met het assessen, stimuleren en coachen van vrouwen op middle management met als doel hen toe te laten treden tot de hogere managementniveaus (en hen daar te houden!). De wijze waarop vrouwelijke managers zich profileren is vaak anders dan wat hun mannelijke collega’s laten zien. Vrouwen zeggen minder snel wat zij vinden, zij willen zorgvuldig en professioneel overkomen. Mannen lijken meer te ‘vechten’ voor de aandacht en het eerste woord. Dat is zeker iets wat wij in rollenspelen meenemen en het bepaalt mede de opstelling van de rollenspeler.

Ik ben in de gelukkige omstandigheid regelmatig te mogen leren tijdens assessmentonderzoeken en niet in de laatste plaats door menigeen te coachen (en terug te kijken naar het assessment). Zou ik deze kennis niet hebben dan zou de betreffende dame niet of met aarzeling door het MD assessment gekomen zijn. Zij is en blijft echter een ‘pareltje’ en gaat zeker mee in de vaart van Guusje ter Horst, die 20 miljoen heeft uitgetrokken om vrouwen op hogere managementposities te krijgen in de politieorganisatie.

Wat wil ik met dit alles zeggen? Op de eerste plaats geeft het aan dat tests alleen niet sluitend voorspelbaar zijn, zeker niet als de kandidaat zich in complexe processen bevindt (procesmanagement, het ‘politieke spel’). Toen ik enkele jaren geleden examens zag die betrekking hadden op de 4TP testcertificering (een poging van enkele uitgevers hun markt te beschermen), sloeg mij de schrik om te hart. Men leek te slagen als men uit de testuitslagen aan kon geven dat iemand wel of niet leiding kon geven (bovengemiddelde dominantie, idem inlevingsvermogen et cetera). Als dat zo zou zijn, dan is een psycholoog echt niet nodig. Dat kan elk systeem beter toch?

Als regelmatige lezer van A&O-items, doet het mij plezier te merken dat ook de jongere vakbroeders en -zusters zich steeds bewuster worden dat alles wat assessment heet met een kritische blik bekeken moet worden. Assessment wordt meer en meer een verzamelbegrip, waaronder zowel wetenschappelijke als niet-wetenschappelijke methodes geplaatst worden. Het feit dat het ene assessment het andere niet is, blijft interessant. Een kritische opstelling hoeft geenszins te betekenen dat je niet open zou staan voor nieuwe inzichten en methodes. Het uiteindelijke doel is immers te zorgen dat je je werk 'gewoon' goed doet.

René Maas is eigenaar/oprichter van Maas Assessment & Development te Amersfoort, een middelgroot adviesbureau.

Maakt online assessment de psycholoog overbodig? (Tristan Lavender)
1. Artikel Tristan Lavender (februari 2008)
2. Artikel René Maas (april 2008)
3. Naschrift Tristan Lavender (april 2008)
4. Reactie Tineke Spruijt (juni 2008)
5. Artikel Jasper Stuivenberg (juni 2008)
6. Reactie Tineke Spruijt (september 2008)