|
De factoren die bijdragen aan werkstress zijn de afgelopen jaren flink toegenomen. Onder andere hogere werklasten en meer reistijd, maar ook technische veranderingen en pesten op de werkvloer hebben invloed op het stresslevel van medewerkers. In mijn onderzoek heb ik gekeken naar de relatie tussen werkstress en Psychologisch Kapitaal (Psychological Capital – PsyCap), een construct uit de positieve psychologie. Daarnaast heb ik ook gekeken wat het effect is van een PsyCap-training op het verlagen van werk- en studiestress.
De vier PsyCap-capaciteiten
PsyCap bestaat uit vier positieve psychologische eigenschappen die meetbaar en ontwikkelbaar zijn. Eerder onderzoek heeft laten zien dat medewerkers met een hoge PsyCap meer tevreden zijn met hun werk, hogere prestaties hebben en constructiever met problemen omgaan (Luthans, Youssef & Avolio, 2007).
 |
Optimisme
Het besef van de bijdrage die jij levert en daardoor het vertrouwen dat je altijd een positieve verandering kunt bereiken. |
|
Hoop
De vaardigheid om te zien waar je naar toe wilt en mogelijke ‘paden’ om daar te komen, waardoor je dus ook bij tegenslagen door kunt gaan.
|
|
Veerkracht
Het vermogen om na tegenslagen weer op te staan en daarvan te leren. |
 |
Zelfeffectiviteit
Het vertrouwen dat jij een specifieke taak goed kunt uitvoeren, door bijvoorbeeld vaardigheden of steun van anderen.
|
In mijn onderzoek heb ik gekeken naar de relatie tussen de vier PsyCap-subschalen en werkstress. Daarnaast heb ik gekeken wat het effect is van een PsyCap-training op het verlagen van werkstress. Om dit te onderzoeken heb ik drie studies uitgevoerd naar:
- De relatie tussen Psycap en werkstress.
- PsyCap als buffer van studiestress en negatieve uitkomsten.
- Het effect van PsyCap-training op de werkvloer.
Studies en resultaten
In Studie 1 vulden 90 werkende mensen uit allerlei verschillende organisaties eenmalig een vragenlijst in waarmee hun PsyCap en werkstress is gemeten. Het bleek dat PsyCap significant gerelateerd is aan werkstress. Dus hoe hoger de PsyCap van een werknemer, hoe lager zijn of haar werkstress.
Voor Studie 2 volgde een groep studenten vier trainingen in PsyCap en werd hun studiestress op meerdere momenten gemeten. De studie liet zien dat studenten die een PsyCap-training hadden gevolgd, na de training een hogere PsyCap hadden en minder studiestress ervaarden in vergelijking met voor de training. Dit was zowel kort na de training als zes weken later.
Tot slot volgde in Studie 3 een groep medewerkers de PsyCap-training, waarbij ik keek naar het effect op werkstress. Het bleek dat de training ook effectief was in het verhogen van het PsyCap-level van de medewerkers. Daarnaast resulteerde de training in een vermindering van hun werkstress.
Conclusie
De toenemende stress op de werkvloer vraagt om nieuwe perspectieven en praktisch onderzoek over het verlagen van stress. In dit onderzoek is gekeken of PsyCap en werkstress negatief gerelateerd zijn aan elkaar. Daarnaast is onderzocht of PsyCap langdurig kon worden vergroot door een training, en of dat ook de werkstress verminderde.
Alle drie de studies lieten een significante, negatieve relatie zien tussen PsyCap en stress. Een hoog PsyCap-level voorspelt dus een laag niveau van werkstress en studiestress. Optimisme en hoop zijn de beste voorspellers van werkstress en studiestress. Daarnaast bleek een PsyCap-training bij zowel studenten als medewerkers het PsyCap-level significant te verhogen. Het vergroten van iemands PsyCap verlaagde ook de werkstress en studiestress na de training.
Wat kunnen we hiermee?
De bevindingen van dit onderzoek hebben belangrijke praktische gevolgen. Voor onderwijsinstellingen is het interessant om naast de traditionele academische kennis, ook PsyCap te implementeren in het academische curriculum. Een hoog PsyCap-level helpt studenten om op een gezondere manier door te zetten in hun studie. De trainingen kunnen in korte interventies in de klas worden gedaan, wat het makkelijk maakt om de trainingen daadwerkelijk te implementeren. Verder is het voor werkgevers interessant om PsyCap-trainingen aan te bieden aan hun medewerkers. Een hoog PsyCap-level is sterk gerelateerd aan werktevredenheid, betrokkenheid, welzijn op het werk, en volgens dit onderzoek ook gerelateerd aan lage werkstress. Daarbij blijkt de training ook echt effect te hebben: lagere stress en een hogere PsyCap. De overheid kan campagnes opzetten waarbij de gunstige effecten van het vergroten van PsyCap bij een breed publiek bekend wordt.
Kortom, genoeg manieren waarbij de maatschappij voordeel kan hebben van de positieve effecten van PsyCap voor het reduceren van stress op de hedendaagse stressvolle werkvloer.
Literatuur
Luthans, F., Youssef, C., & Avolio, B. J. (2007). Psychological Capital: Developing the Human Competitive Edge. Oxford, England: Oxford University Press.
Marieke Jacobs was naast haar studie actief als landelijk bestuurslid van het SPS-NIP en vervolgens als student in het bestuur van de NIP-sector Arbeid & Organisatie.
Reageren? Mail naar A&O-items. |
