Ziek van verveling?
Wat te doen met de nieuwste 'kantoorziekte'

Renske Jurriëns

In verschillende dag- en vakbladen werd deze zomer uitgebreid aandacht besteed
aan de zogenaamde bore-out. Peter Werder en Philippe Rothlin, de bedenkers van deze nieuwe ‘aandoening’, stellen dat verveling, onderbelasting en desinteresse op het werk kunnen leiden tot een bore-out. De symptomen zijn volgens hen onder andere vermoeidheid, irritatie, lusteloosheid en somberheid.

Over de relatie tussen onderbelasting en stress bestaat geen twijfel. Als er weinig werk te doen is of de bezigheden zijn weinig uitdagend dan gaat iemand zich op den duur vervelen. Onderbelasting is al jaren een bekende stressor. Hij hoort thuis in het rijtje van de veelvoorkomende stressfactoren op het werk. Met het uitgangspunt van Werder en Rothlin is dan ook weinig mis. Wel kunnen er vraagtekens gezet worden bij de ongenuanceerde wijze waarop de 'kantoorziekte' wordt gepresenteerd.

Jaren uit de roulatie
In verschillende artikelen wordt gesuggereerd dat bore-out een ziekte is. Slechts in enkele gevallen maakt een deskundige duidelijk dat er.geen sprake is van een ziekte, maar dat langdurige verveling hooguit iemand ziek kan maken. Desondanks worden er toch enkele bore-outpatiënten gevonden en aan het woord gelaten. Met een quote als ‘Ik begin al te hyperventileren bij het idee dat ik weer naar mijn werk moet…’, worden de symptomen stevig aangedikt.

Ook de gevolgen van een bore-out worden vaak overdreven. In één artikel suggereert een psycholoog zelfs dat medewerkers jaren uit de roulatie kunnen raken als gevolg van verveling op het werk. Er is echter geen enkel onderzoek dat aantoont dat verveling tot langdurige uitval leidt. Zo’n stellige conclusie trekken, is dan ook onzinnig.

De sterke overdrijving van de ernst van deze ‘kantoorziekte’ bevordert niet de geloofwaardigheid van andere psychische klachten die wel als serieuze ziekte aangemerkt kunnen worden. Sterker nog, de medewerker die uitvalt met aantoonbare psychische klachten wordt hiermee tekort gedaan.

Herkenning
Toch zitten er niet alleen nadelen aan zoveel publiciteit over een onderwerp als verveling op het werk. Het zet medewerkers en managers aan het denken. Alleen al op intermediair.nl reageerden ruim tachtig lezers op het artikel ‘Verveling: de nieuwe kantoorziekte’. Ook zijn er al levendige discussies opgebloeid over de zin en onzin van een bore-out op verschillende internetfora.

De uiteenlopende reacties van lezers leiden tot verrassende tips en aardige eye-openers. Alles komt aan bod. Het gedrag van de medewerker zelf, de invloed van de manager en de organisatiecultuur. Op internet worden succesverhalen gedeeld en sommige verveelde werknemers uiten zelfs goede voornemens hoe ze de eentonigheid te lijf willen gaan. Deze discussies zullen misschien niet direct bij iedereen tot actie leiden. Maar herkenning en erkenning zijn goede eerste stappen naar verandering.

Een modegril als bore-out helemaal negeren, is dus een gemiste kans. Maar de voordelen van een levendige discussie over verveling op het werk kunnen al snel ondergesneeuwd raken door overdreven verhalen over de nieuwe kantoorziekte. Het beste is daarom om oorzaken, symptomen en gevolgen voldoende te nuanceren. En relativeren is in dit geval zeker ook op zijn plaats. Werk kan immers niet altijd uitdagend en spannend zijn; daarom heet het ook werk.

Renske Jurriëns is als psycholoog NIP werkzaam bij de ANWB.

Rothlin, Philippe & Werder, Peter R. (2008). Boreout! Overcoming Workplace Demotivation.
Kogan Page; 141 pagina’s; € 20,95.
ISBN: 9780749453398.

Reageren? Mail naar A&O-items.