![]() |
||||
![]() |
||||
![]() |
||||
NIEUWSBRIEF ARBEIDS- & ORGANISATIEPSYCHOLOGIE |
||||
2011: Dialoog!
‘Talking with each other in a way that heals’... Neem een willekeurig interview of debat. De toon is al snel bekritiserend, veroordelend of aanvallend. Inhoudelijke antwoorden worden door een bagatelliserende houding tot pulp vermalen (Ja, maar u bent toch niet echt serieus als u zegt...). De gemiddelde interviewer denkt daarmee een spannend gesprek te realiseren. De gemiddelde debater vindt waarschijnlijk dat de ander zó dom is dat alleen een felle uithaal op zijn plaats is. In het algemeen voeden de media de weinig constructieve communicatie door de meest sensationele destructieve uitspraken veel aandacht te geven. Ze nemen als vanzelfsprekend een rol op zich om te polariseren. Liever geen nuances maar ‘duidelijke’ uitspraken. Ook onze politici geven dagelijks mooie staaltjes van destructieve communicatie weg. Destructief omdat inhoudelijke meningsverschillen worden getackled met stevige verbale diskwalificatie op persoonlijke titel. Waarschijnlijk realiseren die politici zich niet welk voorbeeld ze feitelijk neerzetten. Als Rutte en Verdonk met modder gooien naar elkaar, waarom ik dan niet naar de buurman? En als Wilders ijskoud opmerkingen kan plaatsen over Cohen ‘...Wolf in schaapskleren’, en Cohen voedt zijn congres met ‘...Rutte bedondert Nederland’, waarom mag je de politie dan niet uitschelden of ambulancepersoneel lastigvallen? Hoe moet ik mijn kinderen leren om geen scheldwoorden te gebruiken en beschaafd Nederlands te praten met elkaar? Een kentering is noodzakelijk. Ingezet door iedereen die een voorbeeldfunctie voor anderen heeft of wil hebben. In Almere hebben ze recent (28 januari 2011) een wijs besluit genomen. Termen als straattuig, geteisem en schorriemorrie mogen niet meer gebezigd worden in het Almeerse stadhuis. Vanwege die voorbeeldfunctie. Nee, dat denk ik niet. Een goeie eerste stap dat wel. Een verbod heeft maar beperkte reikwijdte. Vraagt om controle, handhaving, en sancties. Wat ik zou willen is een verandering ‘van binnenuit’. Vanuit de overtuiging dat het anders moet en anders kan, zodat op termijn de sociale en communicatieve omgang als vanzelf anders gekleurd gaat geworden. De sleutel voor die kentering ligt onder handbereik, bij individuen die bereid zijn hun eigen gedrag te veranderen. De sleutel opent de poort voor de samenleving naar zinvolle gesprekken. Geen twist of persoonlijke vetes uitvechten, geen debat. Maar ‘in gesprek met trage vragen’. Volgens mij wat Socrates bedoelde met dialoog. Trage vragen gaan over zingeving en betekenis. Aandacht voor morele en ethische aspecten. Ze worden ‘traag’ genoemd omdat ze niet gericht zijn op snel antwoord of snedige repliek. Het zijn verdiepingsvragen, bedoeld voor uitwisseling van visie en mening. Ze lokken ook ‘trage antwoorden’ uit. Een beschouwing, overweging of argumentatie om over na te denken. Het levert een rijkdom aan nieuwe ideeën en mogelijke invalshoeken. Eigen belangen kunnen worden uitgesproken en meegewogen. Het leidt tot beter gefundeerde beslissingen met een groter draagvlak. Een wereld van verschil voor alle lastige onderwerpen. Het kamerdebat eind januari 2011 over Afghanistan/Kunduz en met name het gesprek tussen Rutte en Sap zie ik als een goeie stap op het pad dat ik voorstel. Zij lieten zien hoe trage vragen raken aan emotionele beleving, en kunnen leiden tot meer wederzijds begrip. Goed voorbeeld doet goed volgen. De moed om uit het spelletje te stappen en een andere koers te varen, wordt op termijn beloond. Talking with each other in a way that heals. Dat begint bij jou én bij mij. Een gezamenlijk proces om het gesprek aan te gaan. Ik wens u veel mooie dialogen in 2011. Sandra Rethmeier, A&O-psycholoog en eigenaar van Spiral Consult. |