NIEUWSBRIEF ARBEIDS- & ORGANISATIEPSYCHOLOGIE
Jaargang 6 - nr. 1 - februari 2008

Fysiognomie en succes

Lasting Impression: Does the face of a CEO determine a successful company?
What the boss looks like determines how he performs

Commentaar van Peter Ambagtsheer
Deze bevindingen zijn niet nieuw en evenmin strijdig met de bewezen uitgangspunten van gangbaar psychologisch onderzoek, waaronder assessment. Psychologen hebben zich al decennia ingespannen om juist niet naar het uiterlijk te kijken. Dit omdat de fysiognomie al lang en breed ontmaskerd is.

Dit onderzoek wijst uit dat mensen gemakkelijk kiezen voor anderen, wier gezicht hen aanstaat. Een positieve relatie tussen leidinggevenden en leidingontvangenden helpt om het proces van leiding geven en leiding krijgen te vergemakkelijken. De geschiedenis staat bol van mensen die de grootste onzin voor zoete koek slikten omdat ze dachten dat de leider een icoon was. Na de ontmaskering krijgt de betrokken leider juist duivelse eigenschappen toegekend. Neem nu een man als Mengele. Als je een foto van hem ziet, zou je denken dat het een aardige man is.
Sommigen zouden hem misschien wel als leider kiezen. Brrr. Hitler overkomt dat niet meer. Hoop ik.

Al lang is bekend dat mensen kiezen voor leiders die geen grote bedreiging voor henzelf zijn, een kleine machtsafstand dus. In wezen is het conflictmijdend gedrag. Reeds lang geleden is aangetoond dat in bedrijven de 'naïeve' toerekening van mensen met managementpotentieel tot een éénzijdige samenstelling van de groep leidinggevenden en mensen in de 'short track' leidt. Suggestie vermag veel.

Dat zegt echer niets over effectief leiderschap of zoals in de professionele (zakelijke) praktijk, de successen die zo'n leider de organisatie kan bezorgen. Juist selectie op uiterlijk en stemgeluid stimuleert leiders om narcisme te ontwikkelen; de onnozele kiezer bevestigt immers zulke gedragingen. Al lang worden bij de professionele selectie van kaderleden hun vaardigheden in het opleveren van resultaat meegewogen. Wie zou er nu kiezen voor een leider die hem of haar gaat ontslaan?

Dit onderzoek heeft hoogstens aangetoond dat veel mensen nog altijd naiëve egoïsten zijn. Het zou betreurenswaardig zijn als dit onderzoek aanleiding is om Pandora's doos vol frenologisch onderzoek, schedelmetingen, fysiognomie en andere narigheid weer open te doen.

Peter Ambagtsheer heeft een A&O-adviespraktijk Mentaspex te Apeldoorn.

Reageren? Mail naar A&O-items.